Γονική Επιμέλεια- Οι Κρίσιμες Αποφάσεις που Πρέπει να Λαμβάνετε Μαζί - Τι Λέει ο Νέος Νόμος και Οι Δικαστικές Αποφάσεις

Σύμφωνα με το Άρθρο 1519 του Αστικού Κώδικα, όπως τροποποιήθηκε με το Νόμο 4800/2021, όταν η επιμέλεια ασκείται από τον έναν γονέα ή έχει γίνει κατανομή της μεταξύ των γονέων, πρέπει να συνεργάζονται για να παίρνουν αποφάσεις σε κάποια βασικά και σημαντικά ζητήματα. Ας δούμε αναλυτικά τι προβλέπει ο νόμος και πώς επηρεάζει την καθημερινότητα των γονέων και των παιδιών, καθώς και παραδείγματα από αποφάσεις ελληνικών δικαστηρίων.

Βασικά Ζητήματα Που Απαιτούν Συναπόφαση

1. Ονοματοδοσία του παιδιού
• Η επιλογή του ονόματος του παιδιού πρέπει να γίνεται από κοινού και από τους δύο γονείς. Αυτό ισχύει και για οποιαδήποτε αλλαγή του ονόματος στο μέλλον.
2. Θρήσκευμα
• Η απόφαση για το θρήσκευμα του παιδιού πρέπει να λαμβάνεται από κοινού. Παρά τις απόψεις που υποστηρίζουν ότι το παιδί θα πρέπει να επιλέγει μόνο του όταν ωριμάσει, ο νόμος απαιτεί την κοινή απόφαση των γονέων. Αν δεν μπορούν να συμφωνήσουν, το δικαστήριο μπορεί να επιλέξει να μην εντάξει το παιδί σε κάποιο θρήσκευμα μέχρι αυτό να ωριμάσει.
3. Υγεία
• Για σοβαρά ζητήματα υγείας, όπως χειρουργικές επεμβάσεις ή παιδοψυχιατρική παρακολούθηση, οι γονείς πρέπει να αποφασίζουν μαζί. Τα τρέχοντα ζητήματα υγείας, όπως οι καθημερινές ιατρικές επισκέψεις, μπορούν να αποφασίζονται από τον γονέα που έχει την επιμέλεια.
4. Εκπαίδευση
• Οι αποφάσεις που επηρεάζουν σημαντικά το μέλλον του παιδιού, όπως η επιλογή σχολείου (δημόσιο ή ιδιωτικό), πρέπει να λαμβάνονται από κοινού. Η εγγραφή στο σχολείο είναι υποχρεωτική και δεν απαιτεί συναπόφαση, εκτός αν πρόκειται για ιδιωτικό σχολείο.

Παραδείγματα από Ελληνικά Δικαστήρια

Απόφαση για Ονοματοδοσία

Σε μια υπόθεση που εκδικάστηκε στο Πρωτοδικείο Αθηνών, οι γονείς διαφώνησαν για το όνομα του παιδιού τους. Η μητέρα ήθελε να δώσει το όνομα του πατέρα της, ενώ ο πατέρας προτιμούσε το όνομα του αδελφού του. Το δικαστήριο αποφάσισε ότι πρέπει να βρεθεί ένας κοινός τόπος και πρότεινε ένα όνομα που δεν σχετίζεται με κανέναν από τους συγγενείς.

Απόφαση για Θρήσκευμα

Σε μια άλλη υπόθεση, το Μονομελές Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης κλήθηκε να αποφασίσει για το θρήσκευμα ενός παιδιού όταν οι γονείς του, που είχαν χωρίσει, δεν μπορούσαν να συμφωνήσουν. Ο ένας γονέας ήταν Ορθόδοξος και ο άλλος Καθολικός. Το δικαστήριο αποφάσισε να μην ενταχθεί το παιδί σε κάποιο θρήσκευμα μέχρι να φτάσει σε ηλικία που θα μπορούσε να επιλέξει μόνο του.

Απόφαση για Θέματα Υγείας

Στο Εφετείο Πειραιά, εκδικάστηκε υπόθεση όπου ο πατέρας ήθελε να υποβληθεί το παιδί σε μια προληπτική χειρουργική επέμβαση, ενώ η μητέρα ήταν αντίθετη. Το δικαστήριο αποφάσισε υπέρ της μητέρας, κρίνοντας ότι η επέμβαση δεν ήταν άμεσα απαραίτητη και ότι η απόφαση θα μπορούσε να περιμένει μέχρι να υπάρξει συναίνεση.

Απόφαση για Εκπαίδευση

Σε υπόθεση που εκδικάστηκε στο Πρωτοδικείο Ηρακλείου, οι γονείς διαφώνησαν για την επιλογή ιδιωτικού ή δημόσιου σχολείου για το παιδί τους. Το δικαστήριο αποφάσισε ότι η εγγραφή στο δημόσιο σχολείο ήταν η καλύτερη λύση προσωρινά, μέχρι να αποφασίσουν και οι δύο γονείς από κοινού για το ιδιωτικό σχολείο.

Εξαιρέσεις και Ιδιαίτερες Περιπτώσεις

Ο νόμος περιλαμβάνει κάποιες εξαιρέσεις στις οποίες δεν απαιτείται η συναπόφαση των γονέων:

• Αφαίρεση της επιμέλειας: Όταν η επιμέλεια έχει αφαιρεθεί από τον έναν γονέα λόγω κακής άσκησης (άρθρο 1532 ΑΚ).
• Αδυναμία άσκησης επιμέλειας: Σε περιπτώσεις όπου ένας γονέας δεν μπορεί να ασκήσει την επιμέλεια για νομικούς ή πραγματικούς λόγους.
• Αναγνώριση τέκνου εκτός γάμου με αντιδικία: Όταν το παιδί έχει αναγνωριστεί δικαστικά από τον πατέρα χωρίς τη συναίνεση της μητέρας.

Τι Συμβαίνει Αν Δεν Υπάρχει Συμφωνία

Αν οι γονείς δεν μπορούν να συμφωνήσουν για τα σημαντικά ζητήματα που αφορούν το παιδί, η απόφαση θα πρέπει να ληφθεί από το δικαστήριο. Το άρθρο 1512 του Αστικού Κώδικα προβλέπει αυτή τη διαδικασία, παρέχοντας μια λύση όταν υπάρχει διαφωνία.

Γιατί Είναι Σημαντική η Συναπόφαση

Η συνεργασία και η συναπόφαση σε σημαντικά ζητήματα διασφαλίζουν ότι και οι δύο γονείς συμμετέχουν ενεργά στη ζωή και στο μέλλον του παιδιού τους, ακόμα και μετά από ένα διαζύγιο ή διάσταση. Αυτές οι αποφάσεις επηρεάζουν καθοριστικά την ανάπτυξη και την ευημερία του παιδιού, και η κοινή συμμετοχή των γονέων σε αυτές τις αποφάσεις είναι ουσιαστική για το καλό του παιδιού.